Zekere voor het onzekere

29 maart 2017

Contracten gelden niet altijd alleen tussen de opstellers, de contractspartijen, maar in bepaalde gevallen ook voor niet-contractspartijen (lees: derden). Zo kan het zijn dat er uit onverwachte hoek aanspraak wordt gemaakt op een schadevergoeding of een bepaalde verplichting uit een overeenkomst waarbij diegene geen partij is geweest. Mag, en kan dat?

Een mondelinge afspraak blijkt in de praktijk niet altijd voldoende om verplichtingen af te dwingen. Als de nood aan de man is, stelt de wederpartij dat de toezegging niet/anders is gedaan dan aanvankelijk werd gedacht. Je zit dan met een bewijsprobleem om het tegendeel aan te tonen. Daarom is een schriftelijke overeenkomst vaak een goed idee.

Door middel van een schriftelijke overeenkomst wordt er duidelijkheid gecreëerd en kan er geen misverstand bestaan over hetgeen partijen hebben afgesproken. Dan is het natuurlijk niet de bedoeling dat je wordt verrast door een niet-contractspartij, die aanspraak wenst of denkt te kunnen maken op bepalingen uit de overeenkomst.

In bepaalde gevallen kunnen derden rechten ontlenen aan een contract, op basis van de wet of op basis van de tekst van het contract. Denk bijvoorbeeld aan:

• Bepalingen waarin derden worden gevrijwaard voor schade:
• Zoals de vrijwaring aansprakelijkheid van onderaannemers in algemene voorwaarden. In dit geval heeft de hoofdaannemer in zijn algemene voorwaarden bepaalt dat de door hem ingeschakelde onderaannemers worden gevrijwaard voor eventuele aansprakelijkheid in geval van schade.
  zoals de vrijwaring aansprakelijkheid van een moedervennootschap (derde) in algemene voorwaarden in een contract dat de dochtervennootschap heeft gesloten met een ander. Denk bijvoorbeeld aan het geval dat de dochteronderneming een loods huurt van de moederonderneming. In die loods worden etenswaren opgeslagen voor een bedrijf dat etenswaren importeert. Daartoe sluiten heeft dochtenvennootschap een contract gesloten met de importeur. In dit soort gevallen is het aan te raden om aansprakelijkheid voor schade aan de levensmiddelen te beperken, niet alleen voor de dochtervennootschap, maar ook de moeder. Schade zou kunnen ontstaan door lekkage na hevige regenval waardoor de etenswaren bederven. Als de aansprakelijkheid niet contractueel is beperkt, zou importeur de dochter kunnen aanspreken op grond van de gesloten overeenkomst en de moeder op grond van een gebrekkige loods.
• kettingbeding bij een woning. Aan het huis ‘kleeft’ een (kwalitatief) recht. Dit beding bepaalt dat er geen dakkapel op het huis mag worden gebouwd en dat de plicht om geen dakkapel te bouwen ook van toepassing blijft op toekomstige eigenaren van de woning. Bij verkoop dienen de nieuwe eigenaren het kettingbeding te respecteren waardoor zij geen dakkapel mogen bouwen (en als ze dit toch doen een fikse boete moeten betalen).
• Overeenkomsten waarbij de belangen van derden worden meegewogen. Voorbeeld: Curator van een failliet taxibedrijf verkoopt het taxibedrijf. Koper is ‘Aber’, die voor een redelijke prijs het bedrijf mag overnemen mede gezien de toezegging van Aber alle werknemers te zullen overnemen. Geen ontslagronde dus. Na de koop blijkt echter dat Aber de werknemers weliswaar in dienst houdt, maar ze niet dezelfde baan aanbiedt. De telefoniste van het voormalige taxibedrijf moet ook ineens ritten gaan rijden. Daar heeft zij geen zin in en ze spreekt koper Aber aan op de afspraak tussen Curator en Aber, waarbij Aber heeft belooft dat de werknemers hun baan konden behouden. Ondanks het feit dat de telefoniste geen contractpartij is geweest bij de overname van het taxibedrijf, heeft de rechter bepaald dat de telefoniste tóch aanspraak kon maken op hetgeen in die overeenkomst was afgesproken over het behoud van banen.

Samengevat komt het erop neer dat partijen zich bij het opstellen van contracten dienen te realiseren dat er wellicht ook andere partijen zijn die worden geconfronteerd met de gevolgen van het contract en/of hieraan rechten kunnen ontlenen. Als dat het geval is, verdient het aanbeveling deze aanspraken te benoemen en in te kaderen, zodat iedereen weet waar hij aan toe is.

Vragen of opmerkingen? Neem dan contact met ons op via 0515-4262366 of info@klabouadvocaten.nl